การเพาะเมล็ดต้นทองกวาว

ต้นทองกวาว (ต้นดอกจาน(อีสาน))

ทองกวาว (อังกฤษ: Bastard Teak, Bengal Kino, Flame of the Forest)[2] เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางในวงศ์ถั่ว มีถิ่นกำเนิดในเอเชียใต้ จากประเทศปากีสถาน, อินเดีย, บังกลาเทศ, เนปาล, ศรีลังกา, พม่า, ไทย, ลาว, กัมพูชา, เวียดนาม, มาเลเซีย, และทางตะวันตกของอินโดนีเซีย

ทองกวาวมีชื่ออื่นอีกคือ กวาว ก๋าว (ภาคเหนือ), จอมทอง (ภาคใต้), จ้า (เขมร), ทองธรรมชาติ ทองพรหมชาติ ทองต้น (ภาคกลาง), ดอกจาน (อิสาน)

ลักษณะทั่วไป

ต้นไม้ ไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูง 5 – 15 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ ลำต้นแตกกิ่งต่ำคดงอ เปลือกนอกสีเทาถึงสีเทาคล้ำค่อนข้างเรียบหรือแตกเป็นร่องตื้น ๆ เปลือกในสีแดง สับเปลือกทิ้งไว้จะมีน้ำยางใส ๆไหลออกมาทิ้งไว้สักพักจะกลายเป็นสีแดง

ใบ ใบประกอบแบบขนนก ปลายคี่ เรียงเวียนสลับ ใบย่อยมี 3 ใบ เรียงตรงข้าม ใบย่อยที่ปลายเป็นรูปมนเกือบกลม ใบย่อยด้านข้างรูปไข่เบี้ยว กว้าง 8-15 ซม. ยาว 9-17 ซม. ปลายใบมน โคนใบสอบ แผ่นใบหนา หลังใบเกลี้ยง ท้องใบมีขนสาก เส้นแขนงใบข้างละ 5-7 เส้น ก้านใบย่อยยาว 3-5 มม.

ดอก ออกเป็นช่อแบบไม่แตกแขนง ตามกิ่งก้านและปลายกิ่ง ช่อดอกยาว 2-15 ซม. ก้านช่อดอกมีขนสีน้าตาล ก้านช่อดอกยาว 3-4 ซม. กลีบรองกลีบดอกเชื่อมกันเป็นรูปบาตรยาว 1.3 ซม. ส่วนบนแยกออกเป็นกลีบสั้น ๆ 5 กลีบ มีขนสีน้ำตาลดำปกคลุมตลอดกลีบดอกยาว 7 ซม. มี 5 กลีบ ขนาดไม่เท่ากันคล้ายดอกถั่ว กลีบด้านล่างรูปเรือแยกเป็นอิสระดอกบานเต็มที่กว้างประมาณ 6 ซม. ดอกมีทั้งสีแสดและสีเหลืองสด ดอกสีเหลืองพบที่เชียงราย เชียงใหม่ อุบลราชธานี สุริน

ผล ผลเป็นฝักแบนรูปบรรทัดกว้าง 3.5 ซม. ยาว 1.5 ซม. ผลแก่สีน้ำตาลอมเหลืองมีขนอ่อนนุ่มสีขาวเป็นมัน มีเมล็ดเดียวตรงปลายฝัก

การปลูกเลี้ยง

• การปลูก: นิยมปลูกลงในแปลงปลูก เพื่อประดับบริเวณบ้านและสวน ขนาดหลุมปลูก 50x50x 50 เซนติเมตรใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก : ดินร่วนอัตรา 1:2 ผสมดินถ้าปลูกเพื่อประดับบริเวณบ้านหรืออาคารควรให้มีระยะห่างที่เหมาะสมเพราะทองกวาวเป็นไม้ที่มีทรงพุ่มใหญ่พอสมควร
• การดูแล: ต้องการแสงแดดจัด หรือกลางแจ้ง ต้องการปริมาณน้ำปานกลาง ควรให้น้ำ 7-10 วัน/ครั้ง ชอบดินร่วนซุย ใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก อัตรา 2:3 กิโลกรัม/ต้น ควรใส่ปีละ 4-5 ครั้ง ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องโรค เพราะเป็นไม้ที่ทนต่อโรคพอสมควร
• การขยายพันธุ์: โดยการเพาะเมล็ด

ประโยชน์

• ดอก ต้มดื่มเป็นยาแก้ปวด ถอนพิษไข้ ขับปัสสาวะ
• ฝัก ต้มเอาน้ำเป็นยาขับพยาธิ
• ยาง แก้ท้องร่วง
• เปลือก มีงานวิจัยพบว่า สารสกัดจากเปลือก ช่วยเพิ่มขนาดหน้าอกให้ใหญ่ขึ้น แต่จะลดจำนวนอสุจิ
• เมล็ด บดผสมมะนาว ทาบริเวณผื่นคัน
• ใบ ต้มกับน้ำ แก้ปวด ขับพยาธิ ท้องขึ้น ริดสีดวงทวาร
• ราก ต้มรักษาโรคประสาท บำรุงธาตุ

ความเชื่อของไทย

• ไม้มงคล คนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านใดปลูกต้นทองกวาวไว้ประจำบ้านจะทำให้มีเงินมีทองมาก นอกจากนี้ดอกยังมีความสวยเรืองรองดั่งทองธรรมชาติ ควรปลูกต้นทองกวาวไว้ทางทิศใต้ผู้ปลูกควรปลูกในวันเสาร์เพราะโบราณเชื่อว่าการปลูกไม้เพื่อเอาคุณทั่วไปให้ปลูกในวันเสาร์
• ทองกวาวเป็นพืชที่มีความสำคัญในศาสนาฮินดู ใช้เป็นสัญลักษณ์ของพระพรหม พระนารายณ์ พระอิศวร ไม้ทองกวาวใช้เป็นฟืนเผาศพ ถือเป็นพืชศักดิ์สิทธิ์

การเพาะเมล็ด

• เริ่มต้นการเก็บเมล็ดพันธุ์ควรเลือกต้นที่แข็งแรงและลักษณะดี เพื่อให้ได้เมล็ดพันธุ์ที่สมบูรณ์
• คัดเล็กผลของทองกวาวที่สมบูรณ์พร้อมเพาะ ต้องมีสีน้ำตาล
• ตัดปีกของผลด้านที่ไม่มีเมล็ดออกประมาณ 2 ใน 3 ส่วนของผลทองกวาว เพื่อป้องกันเชื้อราและประหยัดพื้นที่ในถุงเพาะ เนื่องจากเมล็ดทองกวาว จะอย่าทางด้านเดียวตรงส่วนหน้าของผล
• การเตรียมผสมดินในการเพาะรองพื้นด้วยทรายหยาบ
• ก่อนการปักเมล็ดทองกวาวควรนำไปแช่น้ำเย็นก่อนประมาณ 2 ช.ม.
• จากนั้นปักเมล็ดทองกวาว ลงไปเอาด้านขอบหนาขึ้นบน
• กลบด้วยทรายละเอียด
• รดน้ำทุกวัน เมล็ดทองกวาวจะใช้เวลางอกประมาณ 7-15 วัน
• เมื่อเมล็กงอกแล้ว ให้นำไปเพาะลงถุงขนาด 4×6 เก็บไว้ในที่แดดรำไร
• ดินชำในถุงนั้นผสม ดิน : แกลบ : ปุ๋ยหมัก ในอัตราส่วน 1 : 1 : 1
• เมื่อบรรจุลงถุงแล้วรดน้ำ เช้า เย็น 2 เวลาจนต้นกล้าแข็งแรง
• ให้ปุ๋ยกับต้นกล้าที่มีอายุ 1 เดือนขึ้นไป
• ต้นกล้าอายุประมาณ 4-6 เดือน ควรนำต้นกล้าออกมาตัดรากส่วนที่เกินถุงออกมา เพื่อให้รากสร้างใหม่แข็งแรง พร้อมปลูกลงดินต่อไป

ที่มา
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A7